Autor: Radoš Ljušić
Strana: 542
► Ostali detalji

Istoriografska studija profesora Radoša Ljušića o genezi srpske državnosti u 19. veku pripada onoj vrsti savremenih naučnih ostvarenja u kojima se o jednom krupnom pitanju nacionalne sudbine govori jasnim autorskim jezikom i stavom, ilustrovanim obiljem činjenica, dokumenata i citata, kao i stalnih analogija sa drugačijim glediš tima i kritičkih opservacija na njih. Ostvarenju i potvrdi ideje srpske državnosti novijeg vremena, nagoveš tenoj još krajem 18. veka, koja je početkom i tokom Prvog i Drugog srpskog ustanka prerasla u jasan državotvorni princip, programski su težili, kako zaključuje autor, svi značajniji srpski političari 19. veka. Posmatranjem srpskog nacionalnog, kulturnog i duhovnog prostora kao jedinstvene celine, profesor Ljuš ić je s razlogom svoje izlaganje podelio na deo koji se odnosi na državnost nastajalu i ostvarivanu u Srbiji, matičnom prostoru celokupnog srpskog naroda, i na onu koja je tokom 19. veka ostvarena i potvrđena u Crnoj Gori, kao i na deo koji se odnosi na oslobodilačke težnje koje su se ispoljavale u Bosni i Hercegovini, Hrvatskoj i Vojvodini, koje su u 19. veku još bile pod vlaš ć u tuđinskih država. Na taj način je izveden osnovni zaključak ove studije o prirodnoj težnji svih krajeva u kojima je u 19. veku živeo srpski narod da se u skorijoj buduć nosti nađu u istoj – u srpskoj nacionalnoj državi. To je u političko-administrativnom smislu jednim delom postignuto ujedinjenjem u zajedničku jugoslovensku državu nastalu posle Prvog svetskog rata, ali ni tada, kao ni posle Drugog svetskog rata i ratova u poslednjoj deceniji 20. veka, pitanje srpske državnosti nije u potpunosti rešeno.