Autor: Zoran Božanić
Strana: 255
► Ostali detalji

U ovoj knjizi sagledani su nastanak klavijaturnih muzičkih instrumenata i njihov razvoj do kraja barokne epohe, kao i specifičnosti muzike koja je, u ovom vremenskom okviru, za njih komponovana. Pored toga, dat je osvrt na teorijsku misao, posvećenu problematici stvaranja i izvođenja kompozicija za ove instrumente. Tekst je nastao tokom nastave predmeta Istorija i teorija izvođaštva; usled nedostatka udžbeničke literature, sadržaj predavanja je uobličen u pisanu formu, kako bi se studentima omogućilo uspešnije praćenje nastavnog procesa i priprema ispita.
Ovde je zastupljen deo gradiva koji se predaje na prvoj godini studija: obuhvaćen je period u razvoju muzičke kulture koji je prevashodno polifono usmeren. Pritom, pitanja iz oblasti teorije izvođaštva (primena artikulacije, akustičke dinamike, ornamenata, tempa, razvoj prstoreda itd.) – nisu šire aktuelizovana; usled drugačije problematike (interpretacija muzike), ona bi pre mogla biti obrađena u posebnom radu. Biografski podaci o kompozitorima dati su samo u osnovnim potezima, jer se oni šire obrađuju na predmetu Istorija muzike. Iz istog razloga, u radu nisu razmatrane društvene i socijalne okolnosti kod razvoja muzičke umetnosti, njihovi odnosi i uzajamni uticaji.

Knjiga ima pet poglavlja. Na početku se sagledavaju evolucija klavijature, nastanak i razvoj klavijaturnih muzičkih instrumenata, njihovo štimovanje i temperovanje. U kontekstu srednjeg veka, koji je obuhvaćen drugim poglavljem rada, akcent je stavljen na određenje mesta klavijaturnih instrumenata u sklopu opštih muzičkih tendencija epohe, uz aktuelizovanje procesa postepene emancipacije instrumentalnog načela u muzici. Renesansna profesionalna muzička praksa zastupljena je u trećem poglavlju. Razmotrena je muzika za sve klavijaturne instrumente koji su tada upotrebljavani, jer u ovom periodu nije pravljena stroga diferencijacija između njih. Četvrto i peto poglavlje bave se baroknom muzikom. U njima je odvojeno obrađena muzika za orgulje i za žičane klavijaturne instrumente. Na taj način jasnije se mogu uočiti razlike u fakturi i načinu muzičkog izraza, kao i tendencije koje su vodile postepenoj diferencijaciji u načinu komponovanja. Posebno je izdvojena Bahova muzika, kao završna faza kontinuiranog viševekovnog razvojnog procesa kontrapunktske profesionalne muzičke prakse.