Autor: Tomas Botomor
Strana: 147
► Ostali detalji

Botomorova studija Elite i društvo predstavlja kritičko razmatranje problema vladajuće elite u političkoj teoriji i u stvarnosti savremenog društva. U njoj Botomor vrši analize na dva međusobno povezana plana: sa jedne strane, on pokazuje genezu, ideološke korene i smisao teorija o vladavini elita; a, sa druge, on ispituje promene u socijalnoj stratifikaciji modernog društva, nastojeći da utvrdi koliko jačanje društvenog položaja i uticaja takvih društvenih slojeva, kao što su intelektualci, menadžeri i birokrati, vodi zaista ka vladavini elita. Prateći genezu reči elita, od opisivanje robe izuzetne finoće u sedamnaestom veku, preko njene primene na udarne vojne jedinice ili više rodove plemstva, pa sve do njene široke upotrebe u konzervativnim sociološkim teorijama kraja devetnaestog i prve polovine dvadesetog veka, Botomor kritikuje Paretovu i Moskinu koncepciju „vladajuće elite“ i „političke klase“, naročito njen konzervativni naboj. Pokazujući kako se taj pojam razvijao kod docnijih teoretičara, koji su pod elitom podrazumevali grupe zanimanja koje, iz bilo kojih razloga, imaju visok status u društvu, Botomor ističe da bi kritička upotreba ovog pojma mogla da bude plodotvorna za analizu političke strukture i političkih odnosa savremenih društava. Sa tog stanovišta, on posvećuje posebnu pažnju analizi položaja „političke elite“ u raznim tipovima savremenih društava. Odlikujući se trezvenošću i racionalnošću, Botomor odbacuje sva prethodna shvatanja elite, izuzev delimično Milsovog, prihvatajući ovaj pojam samo kao pomoćno sredstvo konkretne sociološke analize određenih društava. U tome je i najveća vrednost njegove „radikalne“ sociologije, mada je ona u znatnoj meri ostala zatočenik utopijskog ideološko-vrednosnog koncepta razvoja društava u budućnosti.

Milan Tripković